W erze, gdzie cyberzagrożenia są na porządku dziennym, organizacje inwestują znaczne środki w zaawansowane systemy zabezpieczeń. Tylko czy zabezpieczenia techniczne wystarczą, skoro największą luką w systemie często jest człowiek?
Tekst pierwotnie opublikowano w SecurityMagazine.pl, 11(20) 2023
Ataki socjotechniczne, bazujące na manipulacji i eksploatacji ludzkich emocji oraz decyzji, zyskują na znaczeniu. Socjotechnika, choć znana od dawna, w nowoczesnej, cyfryzowanej rzeczywistości powoduje nieproporcjonalnie duże szkody. Statystyki mówią same za siebie. Zgodnie z danymi raportu CERT Polska z 2022 roku, phishing był najczęściej zgłaszanym rodzajem incydentu. Z informacji Safetica wynika, że aż 80% firm traci dane w wyniku błędów pracowników lub ich świadomego działania. Zaawansowany rozwój sztucznej inteligencji, nie wróży nic dobrego, a ataki będą coraz bardziej wyrafinowane.
Jak bronić się przed atakami socjotechnicznymi?
Chociaż rzadko kiedy udaje się powstrzymać wszystkie ataki, można podjąć kroki w celu zmniejszenia prawdopodobieństwa ich powodzenia. Kluczowe jest zrozumienie, że ostateczną linią obrony często jest właśnie człowiek. Z tego powodu tak ważne jest przeprowadzanie testów socjotechnicznych, które nie tylko identyfikują słabe punkty w ludzkim elemencie bezpieczeństwa, ale również edukują i zwiększają świadomość zagrożeń wśród pracowników.
Pracownik może na własnej skórze poczuć, jak wygląda zaawansowany atak socjotechniczny, a najlepszą formą edukacji jest praktyka. Lepiej, żeby pracownik dał się nabrać podczas testu socjotechnicznego i wyciągnął z tego wnioski, niż żeby został oszukany podczas rzeczywistego ataku i skompromitował system firmy.
Po każdym teście ważne jest, żeby pokazać wyniki, wyciągnąć wnioski i przeprowadzić na tej podstawie szkolenie pracowników. Testy i szkolenia należy prowadzić regularnie, ponieważ techniki manipulacji ewoluują i regularne aktualizacje wiedzy są kluczowe.
Kultura organizacyjna poprawiająca cyberbezpieczeństwo
Cyberhigiena wynika w dużej mierze z kultury organizacji i atmosfery pracy. Nie można karać pracowników za to, że kliknęli w złośliwy link. Jeśli pojawią się takie przypadki, kolejni pechowcy ze wstydu i obawy przed konsekwencjami nie będą zgłaszali incydentów, które nie zawsze zostaną wychwycone przez systemy bezpieczeństwa. A stąd już tylko krok do bardzo poważnych konsekwencji…
Pracownicy powinni wiedzieć, jak wyglądają procedury i w jaki sposób zgłaszać, padli ofiarą ataku socjotechnicznego. Zamiast karać lepiej nagradzać – system nagród za zgłaszanie podejrzanych maili czy incydentów może bardzo pozytywnie wpłynąć nie tylko na poziom wiedzy pracowników, ale także na ich poczucie odpowiedzialności za bezpieczeństwo całej infrastruktury. Mogą to być drobne nagrody, które jednak skłonią ich do zaangażowania się w weryfikację przychodzącej korespondencji , a to znacznie poprawi bezpieczeństwo. W dużych organizacjach do rozważenia może być również wewnętrzna grywalizacja w obszarze bezpieczeństwa IT.
Testy socjotechniczne: co, jak i dlaczego?
Jak dokładnie testy socjotechniczne pomagają w obronie przed cyberatakami? Testy te symulują różne scenariusze ataków socjotechnicznych, takie jak phishing, preteksting czy tailgating. Zakres testów socjotechnicznych może być szeroki, od wysyłania zwykłych maili na skrzynki pocztowe pracowników, po próbę dostania się na teren firmy. Taka symulacja to najlepszy sposób, aby zidentyfikować słabe punkty i podatności wśród pracowników, a później móc je wzmocnić. Wyniki testów pozwalają pracownikom zobaczyć, jak łatwo można dać się oszukać, a co za tym idzie – jakie konsekwencje mogą wyniknąć z ich błędów. To znacznie wzmaga czujność.
Przebieg testu socjotechnicznego w 5 krokach
Testy socjologiczne przebiegają zgodnie ze schematem, w którym powtarzają się następujące etapy:
- Ustalenie zakresu prac – Testy socjotechniczne powinny być zaplanowane z wyprzedzeniem i wykonane tylko po zatwierdzeniu wszystkich ustaleń po obu stronach. W tej fazie ustala się zakres prac i terminy wykonania testów.
- Scenariusze i symulacje – Na tym etapie strona atakująca przeprowadza rozpoznanie i projektuje scenariusz ataku. Po zebraniu danych wywiadowczych musi zaplanować jakich technik użyć, aby test był jak najlepiej dopasowany do specyfiki klienta.
- Egzekucja testu – Po zatwierdzeniu planu zaczyna się część praktyczna. W zależności od typu testu atakujący może podkładać fałszywe nośniki danych w miejscu pracy, może telefonować do poszczególnych pracowników w celu wyłudzenia danych albo przeprowadzić klasyczną kampanię phishingową zachęcającą do podania wrażliwych danych lub pobrania złośliwego załącznika.
- Gromadzenie danych i analiza – Najważniejszy etap, jeżeli chodzi o wyciąganie wniosków po teście. W tym momencie powstaje raport z symulowanego ataku, zbierane są wszelkie statystyki i identyfikowane są słabe punkty. Jest to najważniejszy etap, ponieważ na bazie tych informacji widać, co (lub w tym przypadku bardziej: kto) w danej organizacji wymaga wzmocnienia..
- Edukacja i działania naprawcze – po teście, gdy wiadomo już, na jakie techniki pracownicy są najbardziej podatni, jakie systemy bezpieczeństwa zawodzą, można zabrać się za edukację i wprowadzić działania naprawcze. Na tym etapie przeprowadza się spersonalizowane szkolenia dla pracowników i wdraża się technologie, które pomagają w utrzymaniu bezpieczeństwa.
Jeden test oczywiście nie wystarczy, by zapewnić pełne bezpieczeństwo organizacji. Zagrożenia się zmieniają, a hakerzy stają się co raz sprytniejsi. Nie zapominajmy też o tym, że pracownicy rotują, a nowy skład nie zawsze posiada odpowiedni poziom wiedzy o zagrożeniach. Najważniejsze, aby aktualizować i sprawdzać wiedzę pracowników na bieżąco. Zakłada się, że, aby pracownicy byli na bieżąco z zagrożeniami, testy i szkolenia powinno się przeprowadzać raz na kwartał.
Testy socjotechniczne z Redsaber Security
W erze cyfrowej zabezpieczenie infrastruktury technicznej to tylko połowa zasobów niezbędnych do wygrania bitwy o cyberbezpieczeństwo. Drugą, równie ważną częścią organizacji są ludzie – ich wiedza i świadomość zagrożeń.
Redsaber Security specjalizuje się w dziedzinie testów socjotechnicznych, dostarczając skuteczne rozwiązania na miarę potrzeb testowanej organizacji. Wykorzystujemy realistyczne symulacje, aby zdiagnozować słabe punkty w świadomości i zachowaniach pracowników, co jest kluczowym elementem w zapewnieniu pełnego spektrum cyberbezpieczeństwa. Po identyfikacji potencjalnych luk oferujemy dedykowane szkolenia i edukację, mając na celu podniesienie ogólnego poziomu bezpieczeństwa. Zapewniamy ciągłość i adaptacyjność wobec zmieniających się warunków i zagrożeń, aby wzmocnić cyberbezpieczeństwo Twojej firmy.
Szukasz wsparcia? Skontaktuj się z nami!